سندرم تونل کارپال یک بیماری شایع است که باعث درد، بی‌حسی و مور مور شدن دست و بازو و ناتوانی در انجام کارهای ساده مانند نوشتن، آشپزی و تایپ کردن به دلیل درد یا ضعف می‌شود.

علت ایجاد سندرم تونل کارپال:

این بیماری زمانی که بافت اطراف تاندون عضلات خم کننده متورم شوند ایجاد شده و باعث ایجاد فشار بر روی عصب مدیان می‌شود. این بافت‌ها را سینوویوم می‌نامند.

به طور طبیعی، سینوویوم حرکت انگشتان را آسان می‌سازد. هنگام تورن سینوویوم فضای تونل کارپال اشغال شده و به مرور زمان به روی عصب فشار می‌آید.

علائم سندرم تونل کارپال:

در ابتدا ممکن است متوجه سوزن سوزن شدن جزئی در انگشتان خود شوید، اما با گذشت زمان فشار روی دست بیشتر می‌شود. در بیشتر موارد، علائم سندرم تونل کارپال به تدریج و بدون هیچ آسیب جدی آغاز می‌شود. بسیاری از بیماران در اوایل حس می‌کنند علائمشان می‌آید و می‌رود. اما، با بدتر شدن شرایط، علائم ممکن است در مدت زمان بیشتری بروز پیدا کنند.

علائم شبانه بسیار شایع هستند. بسیاری از افراد ممکن است با دستان حالت خمیده بخوابند و هنگام بیدار شدن علائمشان تشدید شود. در طی روز، علائم غالبا هنگام نگه داشتن و بلند کردن اجسام با مچ خمیده، مثل زمان استفاده از تلفن،‌ رانندگی یا خواندن کتاب رخ می‌دهند.

برخی دیگر از علائم این بیماری عبارت است از:

۱ـ بی‌حسی، مور مور شدن، احساس سوزش و درد در انگشت شست، اشاره و انگشت حلقه.

۲ـ ضعف و حرکت نامناسب دست که انجام حرکاتی مثل باز و بست کردن دکمه‌های لباس را مشکل می‌کند.

۳ـ افتادن اجسام از دست به علت ضعف، بی‌حسی یا از دست دادن حس موقعیت ( اینکه بدانید دست شما در کجا قرار دارد).

آزمایش و تشخیص:

برای خودآزمایی و تشخیص ابتلا به سندرم تونل کارپال باید ضربات آهسته‌ای به مچ دست بزنید و احساس گزگز یا بی‌حسی در انگشتان را بررسی کنید. یک روش آزمون دیگر این است که به مدت یک دقیقه مچ دست را خم کرده یا آن را بالای سر نگه دارید. در صورت احساس درد، بی‌حسی یا گزگز ممکن است به سندرم تونل کارپال مبتلا شده باشید.

به هر حال این آزمایش‌ها نتایج قطعی ندارند. پزشک معمولا ابتلا به این بیماری را پس از سوال در مورد علائم و معاینه دست، برای بررسی نشانه‌های ضعف در عضلات انگشت تشخیص می‌دهد.

برخی از آزمایش‌هایی که در تشخیص ابتلا به این بیماری به کار برده می‌شوند عبارت است از:

۱ـ تصویر برداری: در عکس برداری، شکستگی یا وجود اختلالات دیگر مانند روماتیسم مفصلی مشخص می‌شوند.

۲ـ به کمک اسکن اولتراسوند نیز می‌توان ساختار عصب میانی را بررسی نمود. مطالعات نشان می‌دهد که ام آر آی برای تشخیص ابتلا به سندرم تونل کارپال مفید واقع نمی‌شود.

۳ـ نوار عصب: الکترود‌ها روی دست و مچ دست قرار داده می‌شوند و شوک‌های الکتریکی کوچکی به دست‌ها وارد می‌شود. در این آزمایش سرعت انتقال پیام از عصب به عضلات اندازه گیری می‌شوند.

یک سوزن کوچک در عضله فروبرده می‌شود. فعالیت‌های الکتریکی روی صفحه نمایش نشان خواهند داد که آیا عصب میانی دچار آسیب دیدگی شده است یا نه و اگر عصب آسیب دیده است میزان آسیب دیدگی چقدر است.

۴ـ آزمایش فالن: در این آزمایش، بیمار پشت دستان خود را به هم فشار می‌دهد تا مچ دست او خم شود. اگر در حدود یک دقیقه، احساس بی‌حسی یا گزگز کرد احتمالا عصب میانی دست آسیب دیده است.

پیشگیری سندرم تونل کارپال:

برای جلوگیری از عود دوباره سندرم تونل کارپال باید اصول سلامتی را رعایت کنید. وزن سالم بدن خود را حفظ کنید، سیگار نکشید و برای حفظ قدرت و انعطاف پذیری بدن خود ورزش کنید. همچنین می‌توانید برای مراقبت از دست خود اقدامات زیر را انجام دهید:

ـ برای برداشتن اشیا، به جای استفاده از انگشتان، از تمام دست خود استفاده کنید.

ـ مچ دست خود را صاف نگه دارید.

ـ زمانی که تایپ می‌کنید، مچ دست خود را صاف نگه دارید و از خم کردن مکرر مچ دست خودداری کنید.

ـ در صورت توان، در هنگام انجام حرکات مکرر و تکراری، جای دستان خود را به طور مرتب عوض کنید.

ـ دستان خود را گرم نگه دارید.

ـ هر زمانی که می‌توانید به دست خود استراحت بدهید.

ـ هنگام کار،‌ دست و مچ خود را در موقعیت مناسب قرار دهید.

درمان سندرم تونل کارپال:

برای درمان این بیماری اقدامات مختلفی می‌توان انجام داد که در ادامه بررسی خواهند شد:

ـ استراحت دادن به دست و مچ دست

ـ ماساژ دست برای رفع درد کنترل محرک‌ها

ـ از یک آتل یا اسپلینت مچ دست استفاده کنید که به نگه داشتن مچ دست در وضعیت خنثی کمک می‌کند.

ـ فیزیوتراپی یا کادر درمانی

ـ ورزش یوگا

تغییرات رژیم غذایی نیز در کاهش علائم نقش مهمی دارند. توصیه می‌شود که از مکمل‌های ویتامین ب، غذاهای سرشار از منیزیم استفاده کنید.

دارو‌ها:

پزشک ممکن است برای کاهش التهاب، تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی را تجویز نماید. داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن نیز به کاهش کوتاه مدت علائم کمک می‌کنند. داروی گلوکوکورتیکوئید نیز نقش مهمی در کاهش علائم بیماری دارد.

در صورت مقاوم بودن علائم و عدم پاسخگویی به درمان‌های روتین، عمل جراحی توصیه می‌شود. در این عمل رباط کارپال برش داده می ‌شود و فشار وارده بر عصب میانی کاهش می‌یابد.